Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ εἶναι ἔνα ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ νέο βιβλίο τοῦ Alain de Benoist «Στὸ Χεῖλος τῆς Ἀβύσσου» (ἐκδόσεις Arktos, 2015). Πρόκειται γιὰ μία συλλογὴ πραγματειῶν γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς διεθνοῦς χρηματοπιστωτικῆς κρίσεως τοῦ 2008 καὶ τῶν ἐπακόλουθων συνεπειῶν της. Ἡ μετάφραση ἔγινε ἀπὸ τὴν ἀντίστοιχη δημοσίευση τοῦ κειμένου στὴν ἱστοσελίδα RightOn.
Ἐδῶ ὁ de Benoist χρησιμοποιεῖ τοὺς ὅρους free trade, liberal, και protectionism (ποὺ μετέφρασα ὡς έλεύθερο ἐμπόριο, φιλελεύθερος/-ισμός, προστατευτισμός) μὲ τὸ στερεότυπο περιεχόμενο ποὺ ἔχει ἐπικρατήσει κυρίως στὸν ἀγγλοσαξωνικὸ κόσμο κατὰ τὸν 20ο αἰῶνα. Αὐτὸ τὸ περιεχόμενο ΔΕΝ ἀντιστοιχεῖ στὴν πραγματικὴ σημασία τῶν λέξεων αὐτῶν, ἀντιθέτως ἀποτελεῖ τὴν αὐθαίρετη ἀναστροφὴ τῶν σημασιῶν τους μὲ σκοπὸ νὰ προβάλλῃ ὡς εὐκταῖο τὸ ἀποτρόπαιο, καὶ ἀποτρόπαιο τὸ εὐκταῖο. Δεῖτε σχετικὴ σημείωσή μου στὸ τέλος τοῦ ἄρθρου.
———————————————————————————————-
Ὅταν ἐδημιουργήθη τὸ 1842, ἡ πολὺ φιλελεύθερη Société d’économie politique ἐπινόησε τὸ σύνθημα, «Κανεὶς δὲν εἶναι οἰκονομολόγος ἐὰν εἶναι προστατευτικός». Κάτι ποὺ δείχνει τὸν βαθμὸ στὸν ὁποῖον, μεταξὺ τοῦ φιλελευθέρου χώρου, τὸ ἐλεύθερο ἐμπόριο ἤδη ἐκείνην τὴν ἐποχὴ ἐθεωρεῖτο ὡς ἕνας παράγων ποὺ συμβάλλει στὴν «πρόοδο». Σήμερα, ἡ κατάσταση παραμένει ἀμετάβλητη. Ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τὸ ἐλεύθερο ἐμπόριο ἔχει γίνει τὸ κυρίαρχο οἰκονομικό δόγμα. Ἡ δημιουργία ἐλεύθερων οἰκονομικῶν ζωνῶν ὅπως ἡ Εὐρωπαϊκή Ἔνωση, ἡ NAFTA (στὴν Βόρεια Ἀμερική) καὶ ἡ Mercosur (στὴν Νότια Ἀμερική) ὑπῆρξε μία ἀπὸ τὶς συνέπειες τοῦ ἀνοίγματος τῶν ἐθνικῶν οἰκονομιῶν. Ὁ Παγκόσμιος Ὀργανισμὸς Ἐμπορίου (WTO), ποὺ ἐτέθη σὲ λειτουργία ἀπὸ τὴν 1η Ἰανουαρίου 1995, εἶναι ἐπίσης ἀφιερωμένος στὴν προώθηση τοῦ ἐλευθέρου ἐμπορίου. Τὸ 1979, οἱ διεθνεῖς πωλήσεις ἀγαθῶν καὶ ὑπηρεσιῶν ἀντιπροσώπευαν μόλις τὸ 12% τοῦ διεθνοῦς ΑΕγχΠ· σήμερα αντιπροσωπεύουν σχεδόν τὸ 30%.
Ἡ ἐλευθερία τῶν συναλλαγῶν βασίζεται στὴν ἰδέα ὅτι οἱ κανόνες καὶ κανονισμοὶ θὰ πρέπει νὰ εἶναι παντοῦ οἱ ἴδιοι, προκειμένου νὰ φθάσῃ σὲ ἕναν «ἀγνὸ καὶ τέλειο» ἀνταγωνισμὸ στὸν μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, ὁ ὁποῖος ἐπιτρέπει στὴν «ἀόρατη χείρα» νὰ ἀσκήσῃ τὴν ἐπιρροή της σὲ κάθε ἀγορά. Στὴν ὁρολογία τῶν οἰκονομολόγων, τὸ ἰδανικὸ εἶναι τὸ «level playing field» (ἰσοπεδωμένο γήπεδο) ἀπαλλαγμένο ἀπὸ ὅ,τι μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐμπόδιο στὸ ἐλεύθερο παιχνίδι τῆς ἀγορᾶς: τὰ σύνορα, τοὺς ἐλέγχους, τοὺς κανονισμούς, τοὺς τελωνειακοὺς δασμούς, καὶ οὔτῳ καθεξῆς. Ἀπὸ τὴν ἀποψη αὐτή, τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι τὸ διεθνὲς εμπόριο, τὸ ὁποῖο εἶναι ἀφιερωμένο στὸ νὰ ἐπεκτείνῃ τὸν ἐαυτὸ του ἐπ’ ἀόριστον, ἀλλὰ ἡ «ἀκαμψία» τῶν μισθῶν καὶ ἡ ἐργατικὴ νομοθεσία, ποὺ ἐκλαμβάνεται ὅτι συγκρατεῖ τὴν ἀνταγωνιστικότητα τῶν ἀνεπτυγμένων χωρῶν. Ὅσο γιὰ τοὺς ἴσους κανόνες γιὰ ὅλους, ὁ στόχος τοῦ ἐλευθέρου ἐμπορίου εἶναι τελικῶς ἡ κατάργηση ὅλων τῶν κανόνων, τοῦ ὁτιδήποτε θὰ μποροῦσε νὰ παρεμποδίσῃ τὴν πλανητικὴ ἐπέκταση τῆς λογικῆς τῆς πιστώσεως καὶ τοῦ κέρδους. Τὸ ἐλεύθερο ἐμπόριο, σὲ τελικὴ ἀνάλυση, δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὴν ἀπόλυτη ἐλευθερία τοῦ κεφαλαίου καὶ τῆς ἰκανότητός του νὰ ἐλέγχῃ τὸν κόσμο, χωρὶς καθόλου νὰ ὑπόκειται σὲ κανόνες τὸ ἴδιο.
Ἡ γενικὴ ἰδέα εἶναι ὅτι τὸ διεθνὲς ἐμπόριο ἀντιπροσωπεύει τὴν κύρια κινητήρια δύναμη τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως, καὶ ὅτι, ἐπομένως, θὰ δοῦμε περισσότερη ἀνάπτυξη ὅσο περισσότερο καταστείλουμε ὁτιδήποτε θὰ μποροῦσε νὰ τὸ διαταράξῃ. Ποὺ στὴν πραγματικότητα μεταφράζεται σὲ μία γενικὴ ὁρμὴ πρὸς τὶς ἐξαγωγές. Οἱ μελέτες ποὺ ἐξετάζουν τὸν συσχετισμὸ ἀνάμεσα στὸν βαθμὸ ἀνοίγματος τῶν οἰκονομιῶν καὶ στοὺς ῥυθμοὺς ἀναπτύξεως, ὡστόσο, δὲν ἐπιβεβαιώνουν αὐτὴν τὴν ἰδέα. Δείχνουν, ἀντιθέτως, ὅτι τὸ ἐλεύθερο ἐμπόριο δὲν ὀδηγεῖ ἀπαραίτητα σὲ μία ἐξίσωση τιμῶν σὲ ὅλην τὴν ἐπικράτεια, ἀλλὰ μᾶλλον ὅτι ἐὰν ὡφελεῖ ὁρισμένες χῶρες (γενικῶς τὶς πλουσιότερες), βλάπτει ἄλλες πολὺ σοβαρά. Καὶ αὐτὸ διότι προκαλεῖ βαθειὰ καταστρεπτικὲς στρεβλώσεις μεταξὺ τῶν χωρῶν ποὺ ἀπολαμβάνουν διαφορετικὰ κοινωνικο-παραγωγικὰ συστήματα, γιατὶ ἡ προσαρμογὴ τῆς προσφορᾶς καὶ τῆς ζητήσεως δὲν συμβαίνει μὲ τὴν ἴδια ταχύτητα παντοῦ (θεώρημα τοῦ Mordecai Ezekiel). Ἐκτὸς αὐτοῦ, εἶναι ἀνακριβὲς νὰ βασίζονται μόνον στὸ ΑΕγχΠ (ἢ στὸ ἀκαθάριστο ἐθνικὸ προϊόν [ΑΕΠ]) γιὰ τὴν μέτρηση τοῦ πλούτου, διότι αὐτοὶ οἱ δεῖκτες ἐξ’ ὁρισμοῦ δὲν μποροῦν νὰ λάβουν ὑπόψιν τὰ ἀγαθὰ καὶ τὶς ὑπηρεσίες ποὺ εἶναι ἀντικείμενα συναλλαγῶν ἐκτὸς χρηματιστηρίου. «Ἡ ἐμπορευματοποίηση μιᾶς οἰκονομίας, ποὺ ἀρχικὰ κατέχει ἕναν μὴ ἐμπορικὸ τομέα» ὑπενθυμίζει ὁ Jacques Sapir, «πάντα μεταφράζεται σὲ αὔξηση τοῦ ΑΕγχΠ, ἀκόμη καὶ ὅταν ὁ πραγματικὸς πλοῦτος τῆς χώρας μειώνεται.»
Οἱ οἰκονομολόγοι, τυφλωμένοι ἀπὸ τὴν ἐμμονή τους στὰ δόγματα τοῦ οἰκονομικοῦ φιλελευθερισμοῦ, στὴν πραγματικότητα εἶναι ἀνίκανοι νὰ σκεφθοῦν τὴν συλλογικὴ διάσταση, τὶς ἐθνικὲς ἢ ἠπειρωτικὲς ὀντότητες, ἢ τὰ φαινόμενα τῆς ἐπιρροῆς καὶ δυνάμεως ποὺ πάντα εἰσέρχονται στὸν δρόμο τοῦ «ἀγνοῦ καὶ τελείου» ἀνταγωνισμοῦ. Ἐπίσης ἀρνοῦνται νὰ ἀναγνωρίσουν ὅτι τὸ ζητούμενο δὲν εἶναι ἡ κατανάλωση (ζήτηση) ὡς ὁ στόχος τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως (προσφορά), ἀλλὰ ἡ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη ὡς συνέπεια τῆς καταναλώσεως. Ἐπιπλέον δὲν βλέπουν ὅτι τὸ σύστημα τῆς προσφορᾶς καὶ ζητήσεως, ποὺ ὑποτίθεται ὅτι αὐτοπροσαρμόζεται αὐθορμήτως, στὴν καλλίτερη τῶν περιπτώσεων μπορεῖ μόνον νὰ ἰκανοποιήσει τὴν ζήτηση ἐκείνη ποὺ διαθέτει ἤδη περιουσιακὰ στοιχεῖα (πρὸς ἄμεση πληρωμή), ἡ ὁποία μειώνεται ραγδαῖα. Φαντάζονται ὅτι ἡ ἀπελευθέρωση ἢ ἡ πλήρης κατάργηση κανονισμῶν τοῦ ἐμπορίου θὰ ἐπιτρέψει σὲ ὅλους τοὺς συμμετέχοντες νὰ ἐπωφελοῦνται ἐξίσου ἀπὸ τὶς ἐμπορικὲς σχέσεις τους, ὅταν, στὴν πραγματικότητα, οἱ ἀνισότητες χειροτερεύουν σταθερά, τόσο μεταξὺ χωρῶν ὅσο καὶ στὸ ἐσωτερικό τους. Ἡ ἀρχὴ τοῦ «ἐλευθέρου καὶ ἀνοθεύτου» ἀνταγωνισμοῦ εἶναι μία ἀντίφαση: κάθε «ἐλεύθερος» ἀνταγωνισμὸς εἶναι ἀπαραιτήτως καὶ νοθευμένος, καὶ κάθε ἀνόθευτος ἀνταγωνισμὸς δὲν εἶναι πλέον «ἐλεύθερος».
Ὁ βραβευμένος μὲ Νόμπελ Maurice Allais τὸ ὑπενθύμισε αὐτὸ πρὶν ἀπὸ πολὺ καιρό, δηλώνοντας τὸ 1988: «μία ἀπελευθέρωση ὅλων τῶν συναλλαγῶν καὶ κινήσεων τῶν κεφαλαίων εἶναι ἐφικτὴ καὶ ἐπιθυμητὴ μόνον ἐντὸς τοῦ πεδίου δράσεως τοπικῶν ὁμάδων ποὺ ἐνώνουν χώρες οἱ ὁποίες συνδέονται οἰκονομικά και πολιτικά, καὶ μὲ ἀνάλογη οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ ἀνάπτυξη». Μὲ ἄλλα λόγια, τὸ ἐλεύθερο ἐμπόριο εἶναι δυνατὸ μόνον μεταξύ τῶν κοινωνικο-παραγωγικῶν συστημάτων ποὺ ἔχουν παρόμοιες δομές. Γι ‘ αὐτὸ καὶ «ἡ συνολικὴ ἐλευθέρωση τοῦ ἐμπορίου σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο, ὁ δηλωμένος στόχος τοῦ Παγκοσμίου Ὀργανισμοῦ Ἐμπορίου, πρέπει ἀμέσως νὰ θεωρηθῇ μὴ-πραγματοποιήσιμη, ἐπιβλαβῆς καὶ ἀνεπιθήμητη». Συνέχεια →